50 lat temu krakowska ciepłownia – obecnie oddział PGE Energia Ciepła - rozpoczęła swój pierwszy sezon grzewczy, siedem lat później zaczęto tu również produkować również energię elektryczną. Dzisiaj krakowska elektrociepłownia wytwarza energię elektryczną, a także dostarcza ciepło i ciepłą wodę użytkową dbając o komfort mieszkańców i stosując ekologiczne rozwiązania. W tym roku obchodzi swój jubileusz. Ma też ambitne plany na przyszłość.

Energia elektryczna i ciepło są dla wielu zawsze w zasięgu ręki, tak że na co dzień nie zastanawiamy  się skąd się biorą. Realizacja codziennych dostaw energii elektrycznej i ciepła  jest możliwy dzięki wysiłkowi wielu ludzi. Od pół wieku, przez wszystkie w dni w roku, pracownicy krakowskiego oddziału PGE Energia Ciepła pracują 24 godziny na dobę, żeby zapewnić mieszkańcom komfort, poprzez stały dostęp do energii cieplnej i elektrycznej. Dzisiaj krakowska elektrociepłownia jest największym producentem ciepła dla mieszkańców, firm i instytucji w stolicy Małopolski i jednym z największych przedsiębiorstw energetycznych w regionie.

Początki

Decyzja o budowie elektrociepłowni zapadła Uchwałą Rady Ministrów nr 60/63 z dnia 29 stycznia 1963 r., a realizację przedsięwzięcia podzielona na pięć etapów.

„Przesłankami, które zdecydowały o powstaniu dużego scentralizowanego źródła energii cieplnej było zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza przez zainstalowanie wysokosprawnych elektrofiltrów i wysokich kominów, wyeliminowanie niskosprawnych kotłowni osiedlowych, które zużywają około 80 proc. paliwa więcej oraz wzrost zapotrzebowania na energię cieplną wynikający z rozbudowy miasta” – napisał Marian Augustyn, długoletni prezes elektrociepłowni, w jednym z archiwalnych dokumentów.

Pierwszym efektem budowy było przekazanie do eksploatacji kotła wodnego WP 70 w 1970 r. Tym samym rozpoczął się pierwszy sezon grzewczy – ciepło popłynęło do trzech osiedli: Bieńczyce, Mistrzejowice i Dąbie. Należy pamiętać, że rozwój elektrociepłowni nierozerwalnie związany jest z rozwojem sieci ciepłowniczej. Równocześnie z budową elektrociepłowni ruszyła bowiem budowa czterech magistrali ciepłowniczych: Wschodniej, Zachodniej, Północnej oraz Południowej.

Dalszy rozwój elektrociepłowni wiąże się z budową bloków energetycznych. Rok 1977 to to data  uruchomienia pierwszego z nich oraz data rozpoczęcia działalności elektrociepłowni na rynku energii. Budowa elektrociepłowni zakończyła się w grudniu 1986 r. osiągnięciem zainstalowanej mocy elektrycznej 460 MW i mocy cieplnej 1479 MWt.

Ewolucja

- Przez lata świat wokół nas się zmieniał, również elektrociepłownia nadążała za tymi zmianami, dostosowywała się do nowych wyzwań. Rosła razem z Krakowem, dopasowując się do potrzeb cieplnych mieszkańców, zapewniając im bezpieczeństwo energetyczne oraz inwestując w rozwiązania proekologiczne – mówi Mariusz Michałek, dyrektor krakowskiej elektrociepłowni.

Mijające dekady zaznaczyły się rozwojem energetyki oraz rozwiązań urządzeń w zakresie ochrony środowiska. W elektrociepłowni podjęto działania restrukturyzacyjne, modernizacyjne, aktywnie działano w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji w Krakowie oraz pod patronatem Prezydenta Miasta Krakowa nawiązano współpracę z Elektrownią Skawina i Miejskim Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, dzięki niej możliwy jest rozwój rynku ciepła i ciepłej wody użytkowej Krakowie, a kolejni mieszkańcy Krakowa korzystają z ciepłej wody użytkowej, rezygnując z piecyków gazowych.

Wśród najważniejszych inwestycji przeprowadzonych w elektrociepłowni warto wymienić m.in: modernizację systemów zasilania, sterowania i zabezpieczeń, budowę akumulatora ciepła, ciągłe modernizacje urządzeń wytwórczych,  oraz zrealizowane w inwestycje w obszarze ochrony środowiska - instalacje DeSOx DeNOy tj.: mokre odsiarczanie spalin, odazotowanie technologią katalityczną i niekatalityczną. Dzięki nim lawinowo spadła emisja szkodliwych pyłów - aż o 80%, redukcja SOx o 93,6% oraz redukcja NOx o 61%, a także była możliwa rozbiórka jednego dwóch wysokich kominów (h225m).

Elektrociepłownia stawia na zrównoważony rozwój swoich zdolności produkcyjnych w związku z powyższym zapadły decyzje o wycofaniu z eksplantacji najstarszych kotłów szczytowych, a w ich miejsce zabudowano nowoczesną, wysokosprawną i ekologiczną kotłownię szczytową z możliwością zasilania kotłów olejem opałowym jak i gazem ziemnym. To rozwiązanie umożliwiło osiągnąć moc cieplną zainstalowaną na poziomie 1118 MW dla całej elektrociepłowni w Krakowie.

Teraźniejszość i przyszłość

- Najnowsze analizy rynku ciepła w Krakowie potwierdziły, że usytuowanie elektrociepłowni w Łegu czyli we wschodniej części Krakowa, tylko 7 km od centrum miasta i około 150 metrów od rzeki Wisły było dobrą decyzją, która umożliwia i teraz planowanie inwestycji w tym miejscu – dodaje Mariusz Michałek.

Obecnie ciepło krakowskiej elektrociepłowni jest wytwarzane w procesie wysokosprawnej kogeneracji co oznacza, że podczas jednego procesu technologicznego produkowana jest równocześnie energia cieplna oraz energia elektryczna. Kogeneracja obejmuje wiele rozwiązań technologicznych – dzięki ich zastosowaniu wielkość produkcji energii elektrycznej i ciepła można dostosować do wielkości zapotrzebowania.

Zainstalowana moc elektryczna w EC Kraków  to 480 MWe, moc cieplna zainstalowana - 1644  MWt. Roczna sprzedaż energii elektrycznej to około  1,2 TWh, a ciepła  - 7,44 PJ.

- Krakowska elektrociepłownia została zaprojektowana w ten sposób, aby przede wszystkim zapewniać dostaw energii cieplnej w czasie chłodnych miesięcy. W elektrociepłowni prowadzone są obecnie prace modernizacyjno-remontowe, które mają na celu zwiększenie elastyczności produkcji latem, w czasie zwiększonego zapotrzebowania na energię elektryczną. Niezależnie od nich trwają modernizacje i remonty, które mają na celu utrzymanie odpowiednich parametrów i instalacji urządzeń oraz prace związane z przyjętą strategią dostosowania instalacji elektrociepłowni do wymogów określonych w Konkluzjach BAT dla dużych obiektów energetycznego spalania (tj. LCP) – podsumował dyrektor Mariusz Michałek.

W ostatnich miesiącach zakończono prace analityczne dotyczące rozwoju rynku ciepła prowadzone z dystrybutorem ciepła oraz Miastem Kraków, zakładają one zrównoważony stopniowy, niewielki wzrost zapotrzebowania na ciepło w Krakowie do 2040 r. Analiza uwzględnia różne uwarunkowania zewnętrzne, w tym np. dane demograficzne, plany zagospodarowania przestrzennego itp. i stanowią podstawę do dalszych decyzji dotyczących przyszłości elektrociepłowni.

Prowadzone przez elektrociepłownie działania wychodzą poza swoją funkcję dostawcy ciepła sieciowego dla mieszkańców Krakowa, realizowane jest też szereg projektów, w centrum których jest zrównoważony rozwój Miasta, z uwzględnieniem potrzeb jego mieszkańców.

Eksperci w elektrociepłowni

Warto wiedzieć, że przy krakowskiej elektrociepłowni działa wielokrotnie wyróżniane za aktywność Koło nr 60 SEP. Pierwsze ślady aktywności Koła nr 60 SEP przy Elektrociepłowni w Łęgu sięgają przełomu lat 60-tych i 70-tych, a jego historia jest ściśle związana z krakowską energetyką. Trudno jest określić precyzyjną datę powstania Koła. A jego początków należy szukać w organizacji działającej przy nieczynnej już Elektrowni Miejskiej w Krakowie, mieszczącej się przy ul. Dajwór 27.

Działalność członków Koła SEP nr 60 od jego powstania do obecnych czasów nieprzerwanie związana jest z funkcjonowaniem i rozwojem elektrociepłowni. Członkowie Koła realizowali szereg odpowiedzialnych zadań na etapie prac koncepcyjnych, projektowych, wykonawstwa, rozruchu i eksploatacji urządzeń i instalacji. Uczestniczą też m.in. w opracowaniu założeń i realizacji działań strategicznych, modernizacyjnych i rozwojowych w całym obszarze działania firmy, realizacji usług z zakresu efektywności energetycznej, współpracy z organami, władzami lokalnymi i instytucjami związanymi z funkcjonowaniem zakładu, prowadzeniu szkoleń technicznych, obsłudze wycieczek technicznych po elektrociepłowni. Obecnie w Kole SEP są pracownicy różnych oddziałów PGE Energia Ciepła, którzy na co dzień pracują w obszarach takich jak: technika i technologia, ekonomia, handel, bhp, jakość i ochrona środowiska. Członkami Koła są przedstawiciele podstawowego szczebla technicznego, kadry specjalistycznej, a także menedżerowie i dyrektorzy.  Systematycznie wzrasta też liczba kobiet będących członkami Koła. Obecnie jest ich sześć, z różnych obszarów organizacyjnych.